Sfl Edebiyat
  I.ÜNİTE Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı (1923-...)
 

I.ÜNİTE CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI (1923-...)

Cumhuriyet dönemi, millileşme akımının devamı olarak, hızlı bir gelişme ve oluşma çığırı açmıştır. Bu edebiyatın oluşumunda Tanzimat ve meşrutiyet dönemlerinde ortaya çıkan yeni edebiyat hareketlerinin ihmal edilemez bir yeri vardır.

 

Önceki edebiyat dönemlerinden şekil, dil ve fikir bakımından bazı özellikleri devralan cumhuriyet dönemi edebiyatının oluşumunda, cumhuriyetin ilânından sonra gerçekleştirilen büyük siyasî, toplumsal ve kültürel değişmenin daha yaygın ve esaslı bir rolü vardır. Devam eden bazı çizgilere rağmen bu edebiyatın, geçmişin edebiyatından çok farklı bir şekilde oluşmasında, Atatürk ilke ve devrimleri büyük ölçüde belirleyici bir rol oynamıştır.

 

Devrimler, özellikle dil devrimi Türkçeyi ve Türk edebiyatını gerçek mecrasına sokmuş milliyetçi, halkçı, devrimci, modern sanat ve edebiyat görüşlerinin benimsenmesine yol açmıştır. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı, divan edebiyatının terk edilmesinden sonra teşekkül eden Tanzimat, Servet-i Fünun, Fecr-i ati ve millî edebiyat adlarıyla anılan edebiyat tarzları vasıtasıyla oluşturulan zemin üzerine kurulmuştur.

 

Cumhuriyetin ilanından sonra edebiyatımız, çağdaş anlayışlar doğrultusunda gelişmesini başarıyla sürdürmüştür. Cumhuriyetin ilk yıllarında Beş Hececiler, en parlak dönemlerini yaşamıştır. Yine bu yıllarda Kurtuluş Savaşının etkisiyle edebiyatta genel olarak Anadolu’ya bir yöneliş gözlenir. Cumhuriyetin kuruluşuyla 1940 (ikinci Dünya Savaşı) yılları arasında eser veren şair ve yazarlar genellikle daha önceki Milli Edebiyat akımının etkisinde tam anlamıyla yerli ve halka doğru bir anlayışla yapıt vermişlerdir. Kimileri de Batının, özellikle Fransız edebiyatının etkisinde kendi yolunda yürümüştür. Yine bu dönemde 1928'de ortaya çıkan Yedi Meşaleciler, Beş Hececileri gerçeklere dayanmayan memleket edebiyatı anlayışına sahip olmakla suçlamışlardır. Amaçlarını canlı, samimi ve gerçekçi olmak şeklinde açıklamışlardır. Yedi Meşaleciler adını almalarının nedeni ise Yedi Meşale adlı derginin etrafında toplanmış olmaları ve bu adla ortak bir yapıt yayınlamalarıdır.

 

İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan yeni dünya görüşleri, sanat anlayışımızda köklü değişiklikler yapar. Hikâye, roman ve tiyatro eserlerinde yurt ve köy sorunlarına yönelim başlar. 1940 yılında Orhan Veli Kanık, Melik Cevdet Anday, Oktay Rıfat Horozcu, Garip adlı bir şiir kitabı yayınlayarak yeni bir hareketi başlatırlar. Buna Birinci Yeni adı verilmiştir.

 

Cumhuriyet devri edebiyatının ilk dönem eserleri değişen siyasî, sosyal ve kültürel çerçevenin etkilerini taşır. Dildeki sadeleşme hareketi artık yerleşmiştir. Şiirde ve düz yazıda toplumun her kesiminden gelen sanatçılar sayesinde konular oldukça genişletilmiştir. Buna bağlı olarak mekânlar da çeşitlilik kazanmıştır. Anadolu’ya daha çok yer verilmiştir. Roman ve hikâyelerde toplum sorunları, gözleme dayanan bir gerçeklikle anlatılmıştır.

 

Cumhuriyet dönemi, sürüp gelen dil tartışmalarını bilimsel bir sonuca bağlamış, Türk edebiyatı batı taklitçiliğinden kurtulmuş, yeni bir atılışla kendi kişiliğini bulmuş, halk ve aydın arasındaki uçurum kapatılmaya çalışılmıştır.

 

 

 
  Bugün 3 ziyaretçi (26 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol